عفونت دندان

همواره دندان سازي يكي از قابليت هاي جديد بوده كه با پيشرفت علم نيز پيشرفت شاياني داشته است. ابتدا با مواد پلاستيكي ساخته مي شد و بعدا به كمك پايه گذاري كردن و امپلمنت كردن آن را ارتقا دادند.

دندانساز تجربي به چه كسي اطلاق مي شود؟
‌تكنسين تجربي لابراتواري دندان به شخصي اطلاق مي‌شود كه بر اساس قانون تعيين وضع شغلي دندانسازان تجربي مصوب ۱۳۶۴٫۲٫۲۲ مجلس شوراي‌اسلامي و برابر اين آيين‌نامه در امتحانات پيش‌بيني شده در قانون شركت نموده و از عهده امتحانات مذكور برآمده و مدرك تكنيسين تجربي لابراتواري دندان را‌جهت اشتغال در لابراتوار دندان (‌كارگاه دندانسازي) دريافت نمايد.

لابراتوار دندان (‌كارگاه دندانسازي) به واحدي اطلاق مي‌شود كه در آنجا بنا به درخواست اشخاص ذيصلاح قانوني در امر دندانپزشكي و در حدود صلاحيتشان،‌ انواع پروتزهاي دنداني (‌دندانهاي مصنوعي جايگزين شونده) ساخته مي‌شود به طوري كه مسئول و كاركنان كارگاه مجاز به مواجهه و تماس مستقيم با بيماران‌دهان و دندان نمي‌باشند.
‌شاغلين امر دندانسازي مشمول قانون مذكور عبارتند از گروه‌هايي كه فاقد مدرك علمي در رشته دندانسازي از مراكز آموزش معتبر قانوني هستند و شامل‌ گروه‌ هاي ذيل مي‌باشند:
۱ – افرادي كه طبق تبصره ۲ قانون اشتغال كمك دندانپزشكان تجربي مصوب ۱۳۵۴٫۲٫۸ موفق به اخذ پروانه كمك تكنيسين دندانسازي گرديده‌اند.
۲ – شاغلين امر دندانسازي كه بنا به عللي موفق نشده‌اند در آزمون قانوني مربوط به اشتغال كمك دندانپزشكان تجربي مصوب ۱۳۵۴٫۲٫۸ شركت نمايند.
۳ – شاغلين داراي گواهينامه‌هاي مبني بر طي دوره آموزش امور مربوط به دندانسازي صادره از سازمانهاي آموزش غير دانشگاهي.
۴ – شاغلين داراي حكم استخدامي و يا گواهي اشتغال در مراكز و بخشهاي دندانسازي دولتي.
۵ – شاغلين امر دندانسازي در بخش خصوصي و كارگاه‌هاي دندانسازي موجود.

حال كه با تعريف قانون از دندانساز تجربي آشنا شديد مي بايست نكاتي را در نظر داشته باشيد، شما در اولين گام خود براي تأسيس لابراتوار بايد اين نكته را بدانيد كه شما به هيچ عنوان با بيماران دهان و دندان در ارتباط نيستيد و تمامي ارتباط با بيماران بر عهده خود دندانپزشك است.
نحوه گرفتن مدرك و مجوز دندانسازي تجربي
متقاضيان ورود به اين حرفه به منظور اخذ مدرك دندانسازي تجربي، مي توانند به يكي از روش هاي ذيل اقدام نمايند كه مي تواند پاسخگوي سوال عموم متقاضيان مبني بر اين كه چگونه دندانپزشك تجربي شوم؟ باشد:

۱- كارداني رشته دندانسازي تجربي
متقاضيان مي توانند در مقطع كارداني از طريق كنكور سراسري و با بررسي دفترچه آزمون سراسري، دانشگاه هاي مجاز پذيرش را انتخاب نمايند. در اين دفترچه ها، اين رشته تحت عنوان كارداني تكنسين پروتزهاي دنداني نيز مشاهده مي گردد كه داوطلبان رشته تجربي مي توانند در صورتي كه واجد شرايط باشند، آن را انتخاب نمايند.
لازم به ذكر است كه:

پذيرش در مقطع كارداني در اين رشته تنها از طريق كنكور سراسري صورت مي پذيرد و متقاضيان مي توانند براي ادامه تحصيل در مقطع كارداني به كارشناسي به صورت بدون كنكور و صرفا بر اساس سوابق تحصيلي ثبت نام نمايند.

گرفتن مدرك دندانسازي فني حرفه اي نيز در هر دو مقطع مذكور، براي متقاضيان ممكن مي باشد كه براي اين منظور داوطلبان لازم است تا شرايط عمومي رشته هاي مختلف را مطالعه كرده و از داشتن آن ها اطمينان حاصل نمايند.
۲- كارشناسي رشته دندانسازي
رشته دندانسازي در دانشگاه داراي مقطع كارشناسي پيوسته نمي باشد و براي اين منظور داوطلبان گروه آزمايشي تجربي مي توانند ابتدا از طريق آزمون در مقاطع كارداني كه در بالا توضيح داده شد، پذيرش شوند.

براي ادامه تحصيل در مقطع كارشناسي همان طور كه ذكر گرديد از طريق آزمون و يا بدون كنكور، وارد مقطع كارشناسي ناپيوسته بگردند.

لازم به ذكر است:

اين مقطع در دانشگاه هاي سراسري مختلف و دانشگاه هاي آزاد فقط بدون كنكور مي باشد و براي ورود به رشته دندانسازي از كارداني به كارشناسي نيازي به شركت در كنكور نمي باشد.

۳- آموزشگاه هاي آزاد و غير حضوري
متقاضيان شركت در كلاس هاي آموزش دندانپزشكي تجربي ، مي توانند در آموزشگاه هاي آزاد و بعضا غير حضوري كه در برگزاري اين دوره ها ثبت نام مي كنند، شركت نموده و مدرك و مجوز معتبر داخلي و بين المللي در اين رشته اخذ نمايند.
براي اطلاع از آموزشگاه هاي نزديك به خود و هزينه ثبت نام در آموزش دندانسازي تجربي در اين كلاس ها مي توانيد با مشاوران اين مجموعه در تماس باشيد.

اما پس از اين كه دوره هاي مربوطه را گذرانديد و موفق به اخذ مدارك معتبر خود به يكي از روش هاي فوق الذكر گشتيد، مي توانيد براي تاسيس آزمايشگاه هاي خود به موارد زير توجه نماييد:
مجوز لابراتوار پروتزهاي دنداني
لابراتوار پروتزهاي دنداني به محلي اطلاق مي شود كه طبق ضوابط و مقررات وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي پس از اخذ مجوز قانوني جهت ساخـت انواع پروتزهاي دنداني متحرك و ثابت و اپلاينس دستگاه هاي كمكي داير مي گردد.
مجوز تأسيس لابراتوار پروتزهاي دنداني براي متقاضيان فارغ التحصيل رشته كارداني تكنسين پروتزهاي دنداني صادر مي گردد.
تبصره ۱: براي متقاضياني كه داراي مدرك تكنسين تجربي لابراتوار دنداني قانون مصوب ۱۳۶۴ مي باشند نيز در صورت تائيد صلاحيت پروانه تأسيس صادر مي گردد.

تبصره ۲: براي فارغ التحصيل ديپلم پروتزهاي دنداني هنرستان تربيت تكنسين پروتز دنداني دانشگاه شهيد بهشتي نيز پروانه تأسيس صادر مي گردد.

تبصره ۳: به آن عده از دارندگان پروانه مجوز تبصره ۵ (بهدار تجربي دندان و كمك دندانپزشكان تجربي) كه متقاضي تأسيس لابراتوار باشند در صورت تائيدصلاحيت مشروط به تحويل پروانه هاي مذكور ‘ تعهد به عدم ارتباط با بيمار، پروانه تأسيس داده خواهد شد.

تبصره ۴: براي كمك تكنسين هاي دندانسازي تجربي سال ۵۴ كه داراي پروانه از وزارت بهداشت درمان و آموزش پـزشكـي باشد نيـز پروانـه تأسيس صادر مي گردد.

چنانچه شما يكي از شرايط بالا را داشته باشيد مي توانيد براي تاسيس لابراتوار پروتزهاي دنداني اقدام نماييد. همانطور كه مي بينيد، از آن جايي كه دندانساز با بيماران دهان و دندان در ارتباط مستقيم نيستند و تمامي كارهاي درماني توسط خود دندانپزشك صورت مي گيرد، شرايط گرفتن مدرك دندانسازي تجربي چندان سختگيرانه نيست.

لابراتوار دندان پزشكي چيست ؟
لابراتوار دندانسازي يا لابراتوار ساخت پروتزهاي دنداني، جايي است كه انواع پروتزهاي دنداني ويژهٔ هر بيمار به سفارش دندان‌پزشكان ساخته مي‌شود. انواع پروتزهاي دنداني شامل روكش، دندان مصنوعي و غيره است. تكنيسين‌هاي دندانسازي، با توجه به درخواست دندان‌پزشك مبني بر چگونگي ساخت، اقدام به ساخت انواع پروتزها مي‌كنند. اين توليدات، هم شامل قطعات دندان‌مانند و هم شامل قطعات درماني مثل ارتودنسي مي‌شود. در واقع، دندانسازها كه در لابراتوارهاي دندانسازي فعاليت دارند، يك عضو از تيم دندان‌پزشكي محسوب مي‌شوند كه با همكاري يكديگر به بازسازي دندان‌هاي ازدست‌رفته يا اصلاح دندان‌هاي آسيب‌ديده مي‌پردازند.

دندان‌پزشك، قالب را پس از ضدعفوني به لابراتوار ارسال و دندانساز، با توجه به طرح درمانِ مربوط، اقدام به ساختِ پروتز موردنظر مي‌كند؛ در اين ميان، ممكن است چند بار كار توسط دندان‌پزشك مربوط بررسي و چك شود تا كاملاً مناسب با شرايط دهاني بيمار باشد؛ پس از آن، كار نهايي براي دندان‌پزشك ارسال و توسط دندان‌پزشك به بيمار تحويل داده خواهد شد.

وظايف و نحوه تعامل لابراتوار با دندانپزشك
لابراتوار دندانپزشكي تلفيقي از علم و هنر است ، از آنجائي كه نياز هر بيمار در دندانپزشكي متفاوت است، درنتيجه وظايف يك لابراتوار دندانپزشكي، جامع و متنوع مي‌باشد، اگرچه تكنسين‌هاي درماني به‌ندرت به‌طور مستقيم با بيمار كار مي‌كنند اما تحت نظر پزشك متخصص مي‌توانند اين كار را انجام دهند. آن‌ها اعضاي باارزش تيم مراقبت از دندان مي‌باشند. تكنسين‌هاي دندان‌سازي به‌طور مستقيم با دندان‌پزشكان از طريق پيروي از دستورالعمل‌هاي متني و با استفاده از قالب‌هاي دندانپزشكي كه از دندان‌ها و همچنين بافت نرم دهان تهيه‌شده‌اند كار مي‌كنند.

چه چيزهايي در لابراتوار ساخته ميشود ؟
در لابراتوار هاي تخصصي دندانپزشكي ، تكنسين‌هاي لابراتوارهاي دندان‌سازي طبق مشخصات و دستورالعمل هاي دندانپزشك به ساخت مواردي چون :
• دندان مصنوعي كامل براي بيماراني كه تمام دندان‌هاي خود را ازدست‌داده‌اند.
• پروتزهاي متحرك جزئي و همچنين پل‌هاي ثابت براي بيماراني كه يك يا چند دندان خود را ازدست‌داده‌اند.
• روكش‌هاي دندان كه به‌عنوان كلاهي براي بازگرداندن اندازه و شكل اصلي دندان طراحي‌شده است.
• روكش‌هايي كه زيبايي و عملكرد بيمار را افزايش مي‌دهند.
• روكش‌هاي ارتودنسي و اسپيلنت هايي كه به صاف كردن و محافظت از دندان‌ها كمك مي‌كنند.
مراحل ساخت دندان در لابراتوار دندان پزشكي چگونه است ؟
زماني كه به دندانپزشك مراجعه ميكنيد ، پزشك با انجام معاينات دهاني طرح درمان متناسب با شرايط دهاني شما را ارائه ميدهد. حال اگر بيمار با شرايط بي دنداني به پزشك مراجعه نمايد طرح درمان شامل ساخت پروتز ميشود. اما مراحل ساخت دندان مصنوعي در لابراتوار كدامند؟ چگونه يك پروتز آماده تحويل به بيمار ميگردد؟در مراحل ساخت دندان مصنوعي چه اتفاقاتي مي افتد؟

به جهت ساخت دندان مصنوعي اولين قدم قالبگيري توسط پزشك معالج ميباشد. دندانپزشك ابتدا از دهان بيمار توسط تري و مواد آلزيناتي ويا ساير مواد قالبگيري پروسه ي قالب گيري را انجام مي دهد.و سپس مراحل زير به منظور ساخت يك دندان انجام ميشود :

1- يك مدل از دهان:
ايجاد يك مدل گچي در لابراتوار دندانسازي توسط قالب گيري كه به وسيله دندانپزشك انجام شده است.

2- قرارگيري در Articular:
اين مدل بر روي يك دستگاه مكانيكي قرار داده مي شود، و تكنسين دندانساز مي تواند با استفاده از آن دندان هاي انتخاب شده را با موم متصل كند.

3- حالت دادن به موم:
تكنسين در اين مرحله شروع به ساختن موم مي كند كه مانند لثه مي باشد و به عنوان پايه دندان مصنوعي به كار مي رود.

4- قرار دادن در فلاسك:
دندان مصنوعي در يك دستگاهي كه فلاسك نام دارد قرار داده مي شود، مقدار بيش تري گچ به جهت شكل گيري بيشتربرروي آن ريخته مي شود، پس از آن فلاسك در آب جوش قرار داده مي شود تا موم آن آب شود.
5- تزريق آكريليك:
در اين مرحله مقدار موم باقي مانده شسته مي شود، سپس تكنسين با يك جداكننده مايع بر روي گچ را مي پوشاند، پس آكريليك به آن نمي چسبد. سپس آكريليك به فلاسك تزريق مي شود تا تبديل به موم شده و شكل بگيرد.

6- حذف قالب گچي:
متخصص فني با استفاده از ابزارهاي لابراتوري ويژه قالب گچي را به دقت تجزيه مي كند، سپس دندان مصنوعي در حمام فراصوتي قرار داده مي شود، تا اطمينان حاصل شود كه بقاياي گچ حذف شده اند .

7- اصلاح و براق كردن پروتز:
تكنسين هرگونه آكريليك اضافي را از روي دندان مصنوعي حذف مي كند و شروع به صيقل دادن آن مي كند.

8- پايان كار و زمان تحويل پروتز:
مراحل ساخت دندان مصنوعي به پايان رسيده و آماده اين است كه براي تحويل به بيمار به دندانپزشكي فرستاده شود.
تاسيس لابراتوار در ايران چگونه است ؟
در آخر شايد براي بسياري از افراد كه دنبال كار يا تصميم براي انتخاب رشته هستند ، دانستن اينكه كار و رشته مرتبط با اين موضوع چيست ، جالب باشد . بايد بدانيد تأسيس لابراتوار در ايران منوط به داشتن مدرك كارداني يا كارشناسي (۱۳۴ واحد) در رشتهٔ «ساخت پروتزهاي دنداني» است. در اين دوره‌هاي دوساله يا چهارساله، دانشجويان واحدهاي مربوط به آناتومي دندان‌ها، بهداشت و كنترل عفونت، آشنايي با مواد دنداني، چگونگي ساخت قطعات دنداني و درماني (نظري و عملي)، تعدادي واحد براي آشنايي با كسب‌وكار، و نيز تعدادي دروس عمومي را مي‌گذرانند و آمادهٔ ورود به بازار كار مي‌شوند. از لحاظ قانوني، مجوز تأسيس «لابراتوار دندانسازي» فقط به دارندگان مدرك دانشگاهيِ پروتزهاي دنداني اعطا مي‌شود.

در حال حاضر تعداد افراد بيكار فارغ‌التحصيل در اين رشته بسيار كم است. همه فارغ التحصيلان اين رشته پس از اخذ مدرك مي‌توانند در لابراتوارهاي دنداني مشغول به كار شوند و يا به صورت مستقل اقدام به تأسيس لابراتوار با مجوز وزارت بهداشت و درمان و اموزش پزشكي نمايند. همچنين بهتر است بدانيد خدماتي كه توسط تكنسين هاي دندانپزشكي انجام مي شود هميشه مورد نياز خواهد بود، زيرا با افزايش جمعيت ، تقاضاي زيادي براي انجام پروتز وجود دارد.

منبع: وبسايت جامع دندانپزشكي و جامعه دندانپزشكان