عاج دندان، انواع دندان

دندان 

دندان سخت ترين اندام در بدن انسان است. دندان ها در حفره دهاني، در فك بالا و پايين قرار گرفته اند. يك دندان سالم در ظاهر از دو قسمت عمده تشكيل شده تاج دندان و ريشه دندان.

قسمت‌هاي مختلف دندان

• تاج دندان

قسمتي از دندان كه از استخوان فك بيرون است.

• مينا

دندانرويي‌ترين قسمت دندان در كالبد دندان انسان است؛ همچنين سخت‌ترين عضو بدن از لحاظ استحكام مي‌باشد و به عنوان يك پوشش كل تاج دندان را مي‌پوشاند و در واقع چيزي كه در دهان از يك دندان سالم مشاهده مي‌كنيم همان ميناي دندان است. ضخامت اين لايه متغير بوده و در بعضي جاها تا ۳ ميلي‌متر مي‌رسد.

•  عاج دندان

عاج حجم اصلي دندان را تشكيل مي‌دهد و به عنوان يك بافت زنده به حساب مي‌آيد كه توسط پوششي از مينا در قسمت تاجي و الياف نگهدارنده در قسمت ريشه پوشيده شده است در وسط مينا پالپ دندان واقع است كه شامل عروق و اعصاب دندان مي‌باشد.

عاج قسمتي است كه در زير مينا قرار گرفته و استحكام آن از مينا كمتر است. همچنين بر خلاف مينا بافتي زنده بوده و در مقابل تحريكات حساسيت نشان مي‌دهد. رنگ عاج زرد روشن است.

• پالپ

به رگ‌ها و اعصاب دندان گفته مي‌شود. به حفره مركزي در تاج دندان، اتاق پالپ گفته مي‌شود. مجراي ريشه دندان را نيز كانال مي‌نامند. در حالت عادي مغز دندان زنده و فعال است ولي پوسيدگي‌ها و آزردگي‌هاي رگ‌ها و عصب‌ها باعث درد و سرانجام مرگ مغز دندان مي‌شود.

هنگامي كه مغز دندان به هر علتي دچار آزردگي شديد شد درمان ريشه دندان ضرورت پيدا مي‌كند.

•  لثه

 لثه دندان براي همه آشنا است و در رعايت بهداشت دهان و دندان اهميت بسزايي دارد. لثه بايد چسبندگي محكمي به دندان داشته باشد و اگر اين چسبندگي به هر علتي كاهش پيدا كند باعث تجمع غذايي و انواع بيماريهاي لثه اي ميشود رنگ طبيعي لثه سالم صورتي رنگ مي‌باشد و نمايي مثل پوست پرتغال بايد داشته باشد. 

ريشه دندان

•      سمان

لايه نازكي است كه در سطح خارجي ريشه دندان قرار دارد. در زير سمان عاج وجود دارد كه ادامه همان عاج است كه در قسمت تاج دندان مي‌باشد. مغز دندان موجود در ريشه هم در ادامه مغز دندان است كه روي آن را عاج پوشانده است. روي عاج در قسمت تاج دندان مينا و در ريشه سمان قرار دارد.

•  استخوان

استخوان به شكل آرواره يا فك كه  ساختار درون دهان است كه از دو بخش استخواني آروارهٔ بالايي (فك بالا) و آروارهٔ پاييني (فك پايين) تشكيل شده است و دندان‌ها برروي آن قرار گرفته‌اند.

سطوح دندان 

•  سطح خارجي يا لبي كه به طرف لبه ها قرار دارد. 
• سطح داخلي يا سطح زباني كه در دندانهاي پائين به سمت زبان و در دندانهاي بالا به سمت سقف دهان است. 
• سطح بين دندان سطح بين دنداني ، سطح بين دو دندان مجاور را مي‌گويند.
•  سطح جونده كه در دندانهاي جلو باريك و تيز و در دندانهاي عقب پهن و ناهموار است.

نكات مهم براي رعايت بهداشت دندان

1- حداقل 3 بار در شبانه روز يعني بعد از صرف صبحانه ، ناهار و شام بايد مسواك كرد البته مسواك كردن بعد از شام و قبل از خواب اهميت بيشتري دارد .

2- مناسب ترين زمان براي مسواك كردن حداكثر 20 دقيقه بعد از صرف ماده غذايي است .

3- در مواقع مصرف شيريني ها و موادغذايي چسبنده ، مسواك كردن قوري بعد از مصرف مواد مورد اشاره توصيه مي شود .

4- مصرف خمير دندان هاي مختلف بهتر از مصرف فقط يك نوع خمير دندان است زيرا فرصت سازگاري ميكروبهاي دهان را با تركيبات موجود در خمير دندان محدود مي شود.

 5- استفاده از مسواك اختصاصي ضروري است .

6- قرار دادن مسواك خشك نشده در قوطي مخصوص كاردستي نيست بلكه بهتر است براي خشك شدن كامل مسواك ، آن را در ليوان طوري قرار دهند كه قسمت مودار مسواك بيرون از ليوان بماند و كاملا خشك شود.

نتيجه گيري

 بهداشت دندان مساله بسيار مهمي است كه براي حفظ زيبايي و سلامتي ما بايد به آن توجه داشته باشيم بنابراين مسواك زدن و نخ دندان كشيدن  يكي از مهمترين نكات براي حفظ بهداشت دندان است.